Mheshimiwa Stanslaus
Nyongo (Mb.), Naibu Waziri, Wizara ya Madini;
Prof.
Simon Msanjila, Katibu Mkuu wa Wizara ya Madini;
Dkt.
Hamisi Mwinyimvua, Katibu Mkuu wa Wizara ya Nishati;
Ndugu
Ludovick Utouh, Mwenyekiti Kamati ya TEITI;
Wajumbe
wa Kamati ya TEITI;
Sekretarieti
ya TEITI;
Waandishi
wa Habari;
Wageni
Waalikwa, Mabibi na Mabwana.
Awali ya yote ninapenda kuanza kwa
kutoa shukrani kwa Mwenyezi Mungu Mwingi wa rehema kwa kutujaalia kukutana siku
ya leo katika uzinduzi wa Kamati ya TEITI. Kamati ya Uhamasishaji Uwazi na
Uwajibikaji katika Rasilimali za Madini, Mafuta na Gesi asilia nchini Tanzania
kwa kipindi cha Oktoba 2016 – Oktoba 2019. Ninakushuru ndugu Mwenyekiti wa Kamati
ya TEITI kwa kunialika kujumuika nanyi katika tukio hili muhimu ambalo ni
kielelezo na nyenzo ya kufanikisha kuboresha uwazi na uwajibikaji katika sekta
ya uziduaji hapa nchini. Kama mnavyofahamu, mwaka 2009 Nchi yetu ilijiunga
katika mpango wa kimataifa wa kuhamasisha uwazi na uwajibikaji katika sekta ya Uchimbaji
wa Rasilimali (Extractive Industries
Transparency Initiative) lengo kuu ikiwa ni kuhakikisha kwamba mapato yanayotakiwa
kulipwa Serikalini kutoka Sekta ya uziduaji yanapatikana na kuwekwa wazi kwa wananchi.
Msingi wa falsafa hii ya uwazi na uwajibikaji kwenye Sekta ya uziduaji
umejikita kwenye Ibara ya 8 (1) (c) na Ibara 27 (1) & (2) ya Katiba ya Jamhuri
ya Muungano wa Tanzania ya Mwaka 1977. Ibara hizi zinazungumzia Serikali kuwajibika
kwa wananchi wake na kwamba rasilimali zote za nchi zitatunzwa na wananchi wote
kwa manufaa ya wote. Aidha, Sheria ya Uwazi na Uwajibikaji katika Rasilimali za
Madini, Mafuta na Gesi Asilia Tanzania ya mwaka 2015 nayo imeweka msingi imara
wa kuhakikisha kunakuwa na uwazi na uwajibikaji kwenye Sekta ya uziduaji
Nchini. Hivyo, Kamati hii ninayoizindua leo hii ina umuhimu mkubwa kwa
mustakabali ya maendeleo ya Taifa letu iwapo mtatekeleza majukumu yenu kwa
weledi, uzalendo na kwa kuipenda nchi yenu. Ni matarajio yangu na matarajio ya
kila mwenye kuitakia mema Nchi yetu, mnakwenda kutekeleza wajibu wenu ipasavyo
kwa maslahi mapana ya Nchi yenu kwani Taifa limewaamini hivyo msiliangushe.
Ndugu
Mwenyekiti na ndugu Wajumbe wa Kamati, Itakumbukwa kuwa,
tangu TEITI ianzishwe Mwaka 2009 hii ni Kamati ya tatu. Kamati mbili za awali
ziliongozwa na Mheshimiwa Jaji Mstaafu Mark Bomani. Ninayo faraja kubwa ya kuishuhudia siku hii na kushiriki tukio la
leo nikiwa Waziri wa Madini. Ninamshukuru sana Mheshimiwa Rais Dkt. John Pombe
Joseph Magufuli kwa kuniteua mimi kwenye wadhifa huu na kwa kukuteua wewe Bw.
Ludovick Utouh Mdhibiti na Mkaguzi Mkuu wa Hesabu za Serikali (Mstaafu) kuiongoza
Kamati ya tatu ya TEITI. Maamuzi ya Mheshimiwa Rais kumteua Mwenyekiti wa
Kamati ya TEITI ni maamuzi ya kimapinduzi katika kuboresha usimamizi wa
rasilimali nchini ilizo nazo katika Sekta ya uziduaji na kuhakikisha kuwa
manufaa yanayopatikana kutokana na rasilimali hizi yananufaisha Watanzania wote
na kuleta maendeleo kwa nchi. Uteuzi wa Mwenyekiti umezingatia uwezo wake wa uongozi na kubeba
dhamana hii kwa kushirikiana na wajumbe kumi na tano kutoka Serikalini, Kampuni
za madini, mafuta na gesi asilia na Taasisi za Kiraia.
Ni
matumaini yangu utaendeleza kazi nzuri ulizokwishafanya huko nyuma katika
kuiongoza Kamati hii. Aidha, kwa upande wenu wajumbe wa Kamati hii mlioteuliwa, tunaamini
mnao uwezo na weledi wa kuifanya kazi hii. Vile vile tunaamini mna nafasi kubwa
ya kuisaidia Serikali katika agenda yake ya kuboresha Sekta hii muhimu kwa
kuainisha njia za kuboresha usimamizi wa Sekta ya uzuduaji, kuvutia wawekezaji,
kuongeza pato la Taifa na kujenga imani kwa wadau wa sekta hii. Katekelezeni
majukumu yenu kwa maslahi ya Nchi yenu.
Ndugu
Mwenyekiti na Ndugu Wajumbe, Nataka mtambue kuwa
ninyi ndiyo wasimamizi wa kuhakikisha kuwa Serikali inaboresha uwazi na
uwajibikaji katika usimamizi wa Sekta ya uziduaji hususan kwenye utoaji wa leseni na mikataba; usimamizi na
uendeshaji wa kampuni; ukusanyaji wa mapato; na mgawanyo wa mapato na matumizi.
Vile vile, mtambue kuwa mmepewa mamlaka makubwa na mmeaminiwa kulinda maslahi ya
Nchi yenu kwa kusimamia Sheria ya Uwazi na Uwajibikaji katika Rasilimali za
Madini, Mafuta na Gesi Asilia Tanzania ya mwaka 2015 na vigezo vya Kimataifa
vya Uwazi (Extractive Industries
Transparency Initiative (EITI) Requirements).
Ndugu
Mwenyekiti na ndugu Wajumbe wa Kamati, Sote ni mashahidi wa
jinsi Serikali ya Awamu ya Tano chini ya Uongozi wa Rais wa Jamhuri ya Muungano
wa Tanzania Mheshimiwa Dkt. John Pombe Joseph Magufuli ilivyo na dhamira ya
dhati kuona kwamba Sekta ya uziduaji inawanufaisha watanzania wote kwa
kuhakikisha kwamba Serikali inapata mapato yake stahiki na wananchi wanashiriki
kikamilifu katika usimamizi wa rasilimali za Nchi yao. Napenda kuwakumbusha
kuwa Serikali na wananchi wake wana matarajio makubwa kwenu kuwa mtahakikisha
kunakuwa na uwazi na uwajibikaji katika usimamizi wa rasilimali za nchi ili
kuzuia na kupunguza udanganyifu na ukwepaji wa ulipaji wa kodi kulingana na
sheria za nchi yetu ili hatimaye vizazi vijavyo vinufaike na utajiri huu wa
rasilimali ambazo Mwenyezi Mungu ametujalia za madini, mafuta na gesi asilia. Ni
imani yangu na pia ni imani ya Mheshimiwa Rais kuwa kupitia uongozi wa Bw. Ludovick
Utouh katika Kamati hii mtaibadilisha TEITI ile ya toka 2009 ambayo haijulikani
kwa wananchi walio wengi na kuwa TEITI ambayo inajulikana na kila Mtanzania. Taasisi
hii ina umuhimu wa kipekee katika kuliwezesha Taifa kufikia malengo ya kuwa na
uchumi wa kati kwa kupitia viwanda ifikapo Mwaka 2025. Ili Serikali iweze
kufikia lengo hili, ni lazima jitihada ziongezwe katika kukusanya mapato ya
Serikali na kuyatumia mapato hayo kwa madhumuni yaliyokusudiwa na kulingana na
bajeti zilizoidhinishwa.
Ndugu
Mwenyekiti na Ndugu Wajumbe, Kamati hii ipo
kisheria kulingana na Kifungu cha 10 cha Sheria ya Uwazi na Uwajibikaji Katika
Rasilimali za Madini, Mafuta na Gesi Asilimia ya Mwaka 2015. Kamati itakuwa na
jukumu la kuhakikisha kuwa mapato ya Sekta ya uziduaji yanayopaswa kuwasilishwa
Serikalini, yanahakikiwa na kutumika kwa manufaa ya wananchi wote.
Majukumu mengine ya Kamati yatakuwa ni
pamoja na:-
(i)
kuandaa mfumo wa uwekaji uwazi na
uwepo wa uwajibikaji wa malipo yaliyofanywa na kampuni za uziduaji Serikalini;
(ii)
kuzitaka kampuni zote za uziduaji na
taasisi za Serikali zinazoshughulika na uziduaji kutoa taarifa sahihi juu ya
malipo na mapato yaliyokusanywa na taasisi hizo katika mwaka husika wa fedha;
(iii)
kuzitaka kampuni za uziduaji
kuwasilisha kwenye Kamati gharama za uwekezaji, takwimu za uzalishaji na mauzo
ya nje katika mwaka husika wa fedha;
(iv)
kuhamasisha ufahamu juu ya mchango wa Sekta
ya uziduaji na maendeleo yake kiuchumi na kijamii pamoja na kuhamasisha
ushiriki wa wananchi katika katika Sekta ya uziduaji; na
(v)
kusababisha Mdhibiti na Mkaguzi Mkuu
wa Hesabu za Serikali kufanya uchunguzi wa tofauti ya hesabu za malipo na
mapato yanayotokana na Sekta ya uziduaji kulingana na vifungu vya sheria hii.
Ndugu
wajumbe, Baada ya uteuzi wa Bw. Utouh nilishakuwa na
mazungumzo naye kuhusu changamato na matatizo yanayoikumba Sekretarieti ya
TEITI. Nilifurahishwa sana Mwenyekiti aliponipa taarifa ya mabadiliko ya
msimamo wa EITI Makao Makuu yaliyo Oslo nchini Norway, kuwa mahusiano ya kikazi
yamerejeshwa kati ya Ofisi hiyo na Ofisi yetu. Sisi Wizarani tunawaahidi kuwapa
kila aina ya ushirikiano mtakaouhitaji. Tutafanya hivyo maana sote tunajenga
nyumba moja. Milango yangu iko wazi wakati wote. Karibuni sana.
Ndugu
Mwenyekiti na Ndugu wajumbe, Kwa hakika mna kazi
kubwa mbele yenu. Ninafahamu kwamba ili muweze kutekeleza majukumu yenu kama
yalivyoelezwa kwenye kifungu cha 10(1)(2) cha Sheria ya TEITI ya Mwaka 2015,
mnahitaji rasilimali watu na vitendea kazi. Ninafahamu kuwa kazi za kila siku
za Kamati yako zinatekelezwa na Sekretarieti ya TEITI. Naomba kuwafahamisha
kuwa tumeanza kushughulika changamoto mbalimbali zinazofanya msitekeleze
majukumu yenu ipasavyo. Kwa mfano mchakato wa uteuzi wa Mtendaji Mkuu wa
Sekretarieti umefikia hatua nzuri. Hivyo, ninaomba muwe na subira wakati tukishughulikia
changamoto hizo. Kwa sasa, endeleeni kuwatumia watumishi wa tuliowaweka kwenye Sekretarieti
kutekeleza majukumu yenu. Mambo yatakuwa sawa siku siyo nyingi. Katibu Mkuu wa
Madini yupo hapa, ninamuelekeza afuatilie Muundo wa TEITI ukamilike haraka
iwezekanavyo kuwezesha uwepo wa kuajiri watumishi wa Sektretarieti kuendana na
mahitaji. Pia, ili Kamati iweze kutekeleza vyema majukumu yake, ninamkabidhi
Mwenyekiti kwa niaba ya Wajumbe wa Kamati vitendea kazi kwa ajili ya rejea
ambavyo ni Taarifa ya nane ya TEITI, Taarifa ya uwekaji wazi wa majina ya watu
wanaomiliki hisa katika kampuni za madini, mafuta na gesi asilia hapa nchini,
Sheria ya Uwazi na Uwajibikaji katika Rasilimali za Madini, Mafuta na Gesi
Asilia, Sheria ya Madini, Sheria ya Mafuta, Sheria ya Usimamizi wa Mafuta na
Gesi na EITI Standards 2016. Katika
kupitia taarifa ya nane ya TEITI, mtaona mapungufu mengi yaliyoibuliwa na Mtaalam
Elekezi aliyetayarisha ripoti hiyo ambapo ni jukumu lenu kutafuta majibu na
suluhisho ya matatizo hayo.
Ndugu
Mwenyekiti na Ndugu wajumbe, Kulingana na matakwa
ya Kifungu cha 10 (1) na (2) cha Sheria ya TEITI ya Mwaka 2015, majukumu yenu
ni mengi na mazito. Hata hivyo, bado Kifungu 10 (3) cha Sheria hiyo, kinaitaka
Kamati iandae na kuwasilisha kwangu, ripoti ya utekelezaji wa shughuli zote
zilizotajwa katika kifungu kidogo cha (2) kwa ajili ya hatua stahiki katika
kuboresha usimamizi wa Sekta ya uziduaji hapa nchini. Hivyo Mwenyekiti,
nitakuwa nategemea kuipata mapema ripoti tajwa kwa ajili ya kuifanyia kazi.
Ndugu
Mwenyekiti na Ndugu wajumbe, Mwisho, Wizara
inawatakia utekelezaji mwema wa majukumu yenu na kwa mara nyingine tena mimi na
wenzangu Wizarani tunawaahidi kuwapa ushirikiano katika utekelezaji wa majukumu
yenu.
Baada ya kusema hayo, napenda sasa
kutamka kuwa Kamati ya tatu ya TEITI nimeizindua Rasmi leo tarehe 25 Oktoba,
2018.
Asanteni
kwa kunisikiliza.
No comments:
Post a Comment